Nitel Yöntemler ve Düşünümsellik

Nitel Yöntemler, farklı ontolojik ve epistemolojik yaklaşımlardan beslenmekte. Epistemolojik yaklaşımların bir ucunda post-pozitivizm diğer ucunda ise rölativizm yer almakta. Realizm ortalarda bir yerlerde kendisine yer edinmeye çalışmakta. Örneğin, Miles ve Huberman 1994 yılında çıkan "Qualitative Data Analysis" adlı eserlerinin giriş kısmında kendilerini realist olarak tanımlarlar. Tam da bu sebepten eserleri, nitel veri analizinin tüm örneklerini kapsamalı anlaşıyla oldukça hacimlidir. Nitel araştırma yürüten bir sosyal bilimci, 'kaliteli bir iş çıkarmak' istiyorsa öncelikle yöntemsel duruşunu netleştirmelidir. Bu noktada alternatifleri bilmek önem taşımakta. Alternatifleri bilip bir araştırmacı olarak kendi tercihini yapabilmesi, yöntemsel düşünümselliği (reflexivity) beraberinde getirecektir. Tüm araştırma süreci boyunca yöntemsel düşünümselliği ve özdüşünümselliği (self-reflexivity) başarabilmiş bir araştırmacı, güven duyulabilirliği (trsutworthiness) yüksek bilimsel bulgular ortaya koyabilecektir.

Nitel Veri Analizi (NİVA) Yazılımları

Bilgisayar Destekli Nitel Veri Analizi, Nitel Veri Yazılımları ile 30 yılı aşkın bir süredir mümkün. Nitel sosyal araştırmalar için geliştirilmiştir bu yazılımlar. Tamamen nitel yöntemler için geliştirilmiştir de diyebiliriz. Bu sebepten, "nitel verileri programda analiz etmek işi bir biçimde nicelleştirmek olsa gerek" biçimindeki önyargıların yersiz olduğunu söyleyebilirim. Tümüyle yorumcu bir yaklaşıma sahip olsanız dahi bu programların sizin analizinize çok önemli katkılar sağladığını göreceksiniz. Diğer taraftan günümüzde sosyal bilmlerde yöntem farklı bir noktaya gelmiş durumda. Dijital çağda yaşamamız ve dijital teknolojilerin etkisiyle, geniş örneklemli surveylerde dahi açık-uçlu sorular kullanılmakta, "açık-uçlu survey"ler giderek yaygınlaşmaktadır. Çünkü hacimli nitel verilerin analizi bu yazılımlarla rahatlıkla yapılabilmekte. Dolayısıyla, "mixed methods" (karma metotlar) artık klasik surveylerin yerini almaktadır. Bugün Nitel Veri Analizi (NİVA) yazılımlarının sayısı oldukça fazladır. ATLAS.ti, MAXDQA, NVivo gibi yazılımlar NİVA pazarında önemli bir yere sahiptir. Amerika'da QUALRUS, Kanada'da QDAMiner gibi yazılımlar öne çıkanlar arasındadır. Ücretsiz olarak kullanılabilecek bir dizi başka NİVA programları da vardır. Zaman zaman yazacağım burada.

Nitel Araştırma Merkezinden (NAM) Merhaba

Uzun zamandır hayalini kurduğum bir proje Nitel Araştırma Merkezi (NAM). Gerçekleştirmeyi arzuladığım birçok proje var. NAM herşeyden önce bunları hayata geçirebileceğim bir platform benim için. Bu blog'ta nitel ve karma yöntemler, yeni teknolojiler ve sosyal bilimlerde yöntem, araştırma teknikleri, etkin bilgi ve enformasyon yönetimi gibi konulardaki bilgi ve görüşlerimi paylaşacağım. NAM'ın web sayfasında (www.nitelarastirma.com) kurulma amaçları ve ilkemiz yer almakta: NEDEN NAM? NAM’ın kurulma amaçları şunlardır: ● Nitel araştırmacıları, nitel araştırma yapmaya niyetlenmiş araştırmacıları ve nitel verileri önemseyerek karma desenleri yürüten araştırmacıları bir araya getirmek; ● Araştırmacılar arasında epistemolojik sorgulamalar ve metodolojik paylaşımlar için bir platform oluşturmak ● Sosyal araştırmacılar için yöntemsel özdüşünümselliği (methodological reflexivity) teşvik etmek ● Nitel sosyal araştırmaların kalitesini artırmaya katkıda bulunmak ● Yeni teknolojilerin kullanımını teşvik etmek İLKEMİZ C.W. Mills'in "Herkes kendisinin metodoloğu metodologlar işbaşına" sözü NAM'ın temel ilkesini özetlemektedir: NAM araştırmacılara yöntem empoze etmez, araştırmacıların kendi yöntemlerini oluşturmalarına rehberlik eder. Küreyerelliği (glocalization) teşvik eder.